تیز هوشی در کودکان
چند نسل پیش، خیلی درباره فعالیت مغزی کودکان فکر نمی شد. درباره واکنش هایی از قبیل واکنش گونه که باعث می شود نوزاد هنگام نوازش کردن گونه اش سر خود را برگرداند، چیزهایی می دانیم.
تیزهوشی مجموعه ای است از استعدادها، ویژگی های شخصیتی، و الگوهای رفتاری. تیزهوشی به معنای وسیع آن ویژگی برجسته ای است که ورای مفهوم صرف هوش بهر (IQ) قرار دارد. آزمون هایی برای سنجش میزان تیزهوشی ساخته شده اند که تنها بخشی از مفهوم تیزهوشی را می سنجند، تشخیص، روان سنجی و ساختار تیزهوشی محل بحث و اختلاف نظر است که باعث تقویت هوش شده و حوزه ای در حال پیشرفت است
بیشتر والدین، پزشکان و محققان، مغز نوزاد را چیزی بیش از یک لوح سفید نمی دانستند که آماده نگاشته شدن از سوی محیط بود.هر چه بیشتر نوزادان را مورد مطالعه قرار می دهیم، بیشتر متوجه فعالیت چشمگیر مغز و حواسشان در سن خیلی کم می شویم.
درمراحل آخر بارداری حتی می توانید به برخی از ویژگی های شخصیتی آن ها پی ببرید (از مادر جدیدی که حس می کند نوزاد در شکمش فوتبال بازی می کند یا حر کات آکروباتیک انجام می دهد بپرسید!) برخی از سرنخ های رشد مغز نوزاد آشکار هستند و برخی دیگر پنهان.
در حالی که روان شناسان و پزشکان محقق برای مطالعه مغز نوزاد از انواع تجهیزات الکترونیکی پیچیده استفاده می کنند، شما می توانید باچیزهای کوچکی مانند یک دسته کلید، رژ لب و کمی صبر و حوصله به برخی از همان اطلاعات دست یابید.
در زیر کارهایی را ارائه کرده ایم که می توانید با انجام آن ها، راه های شگفت آوری را مشاهده کنید که نوزادتان می تواند از مغزش برای
رویارویی با چالش های زندگی استفاده کند. من این کار ها را بازی هایی می دانم که شما دو نفر می توانید با هم انجام دهید. بازی های سنین پائین بسیار ساده هستند، اما اگر بدانید که باید به دنبال چه چیزی باشید، اطلاعات زیادی را در اختیارتان قرار می دهند.
با به کارگیری شیوه های ساده از هنگام بارداری تا پایان دوسالگی افزون بر رشد جسمانی مناسب، زمینه های افزایش بهره هوشی
کودکان را تقویت کنید. از آنجا که پایه ریزی و شکل گیری رشد جسمانی و ذهنی کودکان از بارداری تا دو سالگی است، به کارگیری این
شیوه به طور هماهنگ به رشد همه جانبه و مناسب کودک کمک می کند.
در هنگام بارداری:
1-تیروئیدتان را آزمایش کنید زیرا کم کاری خفیف تیروئید در خانمهای باردار سبب کاهش معنی داری در هوش کودکان می شود.
2-کولین مصرف کنید، این ماده مغذی در گوشت، تخم مرغ و حبوبات وجود
3-ویتامین هایی را که پزشک در دوران بارداری برای شما تجویز می کند مصرف کنید
4-با جنین خود حرف بزنید و او را صدا کنید
5-از نوشیدن قهوه و خوردن دارو بدون تجویز پزشک اجتناب کنی
در شش ماهه نخست پس از تولد به این نکات توجه داشته باشید:
6-فرزندتان را با شیر مادر تغذیه کنید
7-در صورت بروز افسردگی بعد از زایمان ، برای درمان آن اقدام کنید
8-منابع غنی از آهن مانند گوشت، سبزیجات، تخم مرغ و میوه های تازه مصرف کنید
9-در زمان شیردهی خوردن غذاهای حاوی ویتامین مانند مخمر، نان، غذاهای دریایی و تخم مرغ را فراموش نکنید
10-برای کودکتان موسیقی به ویژه موسیقی سنتی و کلاسیک پخش کنید
11-کودک را ماساژ دهید ، مطالعات نشان دادهاند که ماساژ روزانه کودکان رشد مغزی آنان را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد
دوران شش ماهگی تا یک سالگی کودک :
12-با کودکتان به طور مستقیم و چشم در چشم صحبت کنید
13-معنای لغات را با اشاره ارتباط دهید ؛ به طور مثال هنگامی که نام چیزی را می برید به آن اشاره کنید یا کودک را در مقابل آن نگه دارید
14-با هدیه های مخصوص کودکان، او را تشویق کنید
15-اجازه آزادی حرکت به کودکان بدهید، بگذارید که آنها کنجکاوی غریزی شان را همواره به کار برند
16-تشخیص و فرق گذاری بین اشیا را به کودکتان با پرسش و گفتن جواب درست بیاموزید
17-کودکان از آموزش اجباری خوششان نمی آید، از آن بپرهیزید
18-هنگامی که فرزندتان احساس خستگی کرد، آموزش را قطع کنید
دوران یک تا دو سالگی کودک:
19-کودکان را با غذاهای سرشار از آهن تغذیه کنید
20-به کودکان میان وعده های سالم و مغذی بدهید و از دادن میان وعده های بی فایده مانند پفک و چیپس به کودک خودداری نمایید
21-برای کودکتان کتاب بخوانید
22-در حضور او مطالعه کنید
23-برای او اسباب بازی های کمک آموزشی تهیه کنید
24-با کودک خود بازی کنید. شرکت در بازی های دسته جمعی ، مهارت های هوش اجتماعی کودک را افزایش می دهد
25-مطمئن شوید کودکتان خوب استراحت کرده است، خوابیدن دستکم ده ساعت در شبانه روز برای او لازم است
26-هنگامی که با کودکتان صحبت می کنید صداهای اضافی مانند رادیو و تلویزیون را خاموش کنید و نور را در حد متوسط نگاه دارید
27-درخواست های تکراری کودک را اجابت کنید. تکرار ارتباط نورون ها را در مغز تقویت می کند ؛ بنابراین اگر برای چندمین باز از شما می
خواهد کتابی را برایش بخوانید ، بدون اصرار و پافشاری روی خواندن یک داستان دیگر ، آن را برای او بخوانید
28-وقتی کودک نوپای شما به چیزی اشاره می کند و نامش را می پرسد در جوابش به او اطلاعات بیشتری بدهید. به طور مثال : آن یک
توپ است، یک توپ آبی با خط های قرمز.
29-در تربیت کودک انضباط همراه با محبت فراوان داشته باشید
30-هرگز به کودکتان نگویید «تو چیزی نمی فهمی» زیرا اگر کودک آن را باور کند، حرف شما تحقق خواهد یافت
خیلی پیش تر از آنکه نوزادتان قادر به صحبت کردن باشد، حالت های چهره و واکنش های فیزیکی او چیزهای زیادی از ویژگی های
شخصیتی و رشد حس تشخیص او به شما نشان می دهند. چیزی که زبان تن منتقل می کند، سرشت نوزاد است که بازتاب ویژگی های شخصیتی و حساسیت اوست. برای مثال در حالی که همه نوزادان گریه می کنند، برخی از آن ها خیلی زود شروع به گریه می کنند و یا دیر تر از سایر نوزادان ساکت می شوند. درک خلق و خوی نوزاد کار مراقبت از او را برایتان ساده تر می کند. مثلاً اگر بدانید که کودکتان فرد حساسی است، می توانید مانع از قرار گرفتن او در برابر محرک های زیاد شوید.
کودکتان را در حالی که دست چپ خود را زیر او قرار داده اید و با دست راستتان سرش را نگه داشته اید، در آغوش بگیرید. آرام نامش را بگویید. به ماهیچه ها و ظاهر او دقت کنید. اگر منقبض شده، پشتش را به عقب خم کرد یا آب دهانش را بیرون داد، نشان می دهد که احساس ناراحتی می کند. در این صورت محرک های اطراف او را کاهش دهید. برای مثال نور را کم کنید و رادیو را خاموش کنید. صدایتان را در حد نجوا پایین آورده و بار دیگر نام او را بگویید. به احتمال زیاد سرش را به سمت شما خواهد چرخاند. این یک عمل واکنشی است که حتی در محیط تاریک اتفاق می افتد و به شما نشان می دهد چرخش سر او تنها راهی برای تشخیص منبع صدا از طریق چشمانش نیست. اگر دقت کنید خواهید دید که حرکت
نوزادتان با کودکان بزرگ تر متفاوت است؛ او به جای اینکه سریع واکنش دهد، چند ثانیه صبر می کند و بعد آرام سرش را می چرخاند.
با گفتن این واقعیت که مغز او تا سال دیگر دو برابر شده و تا شش سال دیگر دوباره دو برابر می شود، او را خوشحال کنید. در حال
صحبت کردن به چشمان او دقت کنید، آیا چشم از اطراف برداشته و به چهره شما خیره می شود؟ (در غیر این صورت نگران نباشید،شاید خسته باشد. در روز دیگری این کار را امتحان کنید). در حالی که با او صحبت می کنید، صورتتان را به سمت چپ او حرکت بدهید، به احتمال زیاد با چشمانش شما را دنبال خواهد کرد. این دست آورد مهمی است. محققان نشان داده اند که نگاه نوزادان 2 روزه به مادرشان با نگاه کردن آن ها به سایر خانم ها متفاوت است. در این زمان کوتاه نوزادتان پی برده است که شما چه کسی هستید.
سن: 8 هفته
در طول چند هفته اول شاید متوجه شوید که کودکتان به اراده خودش به چهره شما نگاه می کند. در صورت مشاهده این وضعیت بازی
جدیدی را امتحان کنید؛ زبانتان را بیرون بیاورید. به احتمال زیاد نوزادتان همین کار را انجام خواهد داد. سپس ابرو هایتان را چین و چروک
بدهید. حدود 50% نوزادان در این سن از شما تقلید خواهند کرد.
می توانید سایر حالت های چهره را نیز امتحان کنید. برای مثال لب پایینتان را جلو بدهید، چشم و دهانتان را کاملا باز کنید. در هر حالت او
نیز حالت چهره اش را تغییر داده و از حالت شما تقلید خواهند کرد.
در صورت تمایل به مشاهده شواهد بیشتر درباره میزان دقت نگاه کودکتان به شما، عنصر دیگری را به این بازی بیافزاید. صبر کنید کهکودکتان هوشیار و بیدار شود. شروع کنید به حرف زدن با او و چشم هایش را تماشا کنید که به شما خیره شده است. سپس یک دفعه حرف هایتان را قطع کنید و صورتتان را بی حرکت نگاه دارید.
عکس العمل او را تماشا کنید. به احتمال زیاد با چشم هایش صورتتان را برانداز خواهد کرد، نگاهش را از چشم هایتان به سمت دهانتان خواهد برد و دوباره آن ها را ورانداز می کند. سپس اخم کرده و شاید لب پایینش را با ناراحتی جلو بدهد. پس از آن دستش را تکان می دهد، چیزهای مختلفی را امتحان می کند تا پاسخی از سوی شما دریافت کند.
این نشان می دهد با اینکه حرف های شما را نمی فهمد، احساس می کند بخشی از مکالمه شما است. همچنین به شما نشان می دهد که چقدر در زندگی او مهم هستید و چقدر با اعمال و حالت های چهره شما موافق است. واکنش و طبیعت او به عنوان کاوشگر فعالفعالیت های اجتماعی نشان می دهد که او فقط نظاره گر تعاملات اطرافش نیست.
برای انجام این بازی به یک پتوی نوزاد و یک چیز عجیب و هیجان انگیز که کودکتان تمایل دست زدن به آن را داشته باشد، نیاز دارید (من
معمولاً از یک دسته کلید استفاده می کنم). اگر این دسته کلید براق را به او نشان دهید به احتمال زیاد دستش را به سمت آن دراز کرده
و آن را برخواهد داشت. اما اگر کلید ها را به او نشان داده و سپس آن ها را زیر پتو پنهان کنید، دست از جست جوی آن ها برمی دارد.
ظاهراً کلید ها ناگهان نابود شدند.
این نشان می دهد که این تصور پیچیده که اشیاء حتی هنگامی که خارج از دید هستند، هنوز وجود دارند (چیزی که روان شناسان آن را
«بقاء اشیاء» می نامند) درحال حاضر برایش مفهومی ندارد. او در ده ماهگی به این مفهوم پی می برد. در این سن اگر شی ء جالبی را
زیر پتو قرار دهید، برای پیدا کردن آن مانع را کنار خواهد زد و آن را پیدا خواهد کرد و در می یابد که اشیاء و افراد می توانند پنهان بوده و در
عین حال وجود داشته باشند!
این یکی از بازی های مورد علاقه من است. چون بازی خیلی ساده ای بوده و اطلاعات زیادی در اختیارم قرار می دهد. همه بچه ها دوست
دارند که به خودشان در آیینه نگاه کنند. اما چه چیزی می بینند؟ چند سال پیش دکتر جیان بروکز گان (Jeanne Brooks-Gunn) و دک
مایکل لوئیس (Michael Lewis) راه بسیار جالبی برای پاسخ به حداقل بخشی از این سوال یافتند. این کار را می توانید زمانی که نوزادتان
10ماهه است امتحان کنید و سپس هر چند ماه یک بار آن را تکرار کنید. تنها چیزی که نیاز دارید یک آیینه و یک رژ لب است.
به کودکتان اجازه بدهید که حدود یک دقیقه در آیینه به خودش نگاه کند. سپس او را از مقابل آیینه بردارید و کمی رژلب به بینی یا گونه او بمالید و دو باره او را در مقابل آیینه قرار دهید. اکثر نوزادان زیر 12 ماهه هیچ توجهی به این لک روی صورتشان نمی کنند. تعداد کمی از آن ها لبخند زده یا اخم می کنند که این نشان می دهد متوجه چیز متفاوتی روی صورتشان شده اند.
نوزادان کمی بزرگ تر، اغلب توجه دقیقی به این لک می کنند، ممکن است دستشان را به سمت آیینه ببرند. این نشان می دهد که هنو نمی دادند که دارند به بازتاب تصویر خودشان در آیینه می نگرند. تا سن 18 ماهگی حدود نیمی از نوزادان به بازتاب تصویر خودشان پیمی برند. این نشان می دهد که آن ها نه تنها می فهمند که این لک نباید روی صورتشان باشد، بلکه می دانند که تصویر درون آیینه تصویر خودشان است.
در تمام این بازی ها مهم است به یاد داشته باشید که کودکانی که دارای رشد طبیعی هستند، تفاوت بسیار زیادی با هم دارند. یک نوزاد
حساس به هیچ وجه «بهتر» یا «بد تر» از یک کودک زود جوش نیست. به همین نحو کودکی که چند هفته زود تر از کودک دیگری به لک
روی صورتش دست می زند، لزوماً باهوش تر از یک کودک دیگر نیست.
نوزادان آن قدر چیزهای زیادی را سریع یاد می گیرند که با استعداد های جدید و مهارت های تقریباً روزانه شان شما را شگفت زده می کنند.
اگر دوست دارید کودک باهوشی داشته باشید باید از نوزادی او برنامه ریزی کنید.
همه ما دوست دارید کودکانی تیزهوش داشته باشیم، اما فکر می کنیم شاید برای این کار نیاز به صرف هزینه ای کلان است، لازم نیستکار زیادی کنید تا کودک باهوش و ناقلایی تربیت کنید؛ برای تقویت مغز کوچولوی او فقط باید با برنامه اقدام کنید تا در آینده کودکی فوقالعاده داشته باشید.
منبع : hidoctor98
[ بازدید : 432 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما : ]
